មនុស្សភាគច្រើនមិនបានដឹងថាហេតុអ្វីសាកសពមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ខ្លះអាចរក្សាទុកបានយ៉ាងយូរ រហូតដល់ទៅជិតមួយរយឆ្នាំហើយ នៅតែមិនរលួយ ឬស្អុយ។ មូលហេតុគឺដោយសារគេមានវិធីរក្សាសាកសព តាមភាសាបច្ចេកទេសគេហៅថា «អប់សាកសព – embalm / mumify»។ ឧទាហរណ៍ សាកសពមេបដិវត្តរុស្ស៊ី លោកវ្ល៉ាឌីមៀរឡេនីន (Vladimir Lenin) ចាប់តាំងពីថ្ងៃលោកទទួលមរណភាពកាលពីថ្ងៃទី២១ ខែមករា ឆ្នាំ១៩២៤ មកទល់នឹងពេលនេះ គឺមានរយៈពេលសឹងតែ ៩០ ឆ្នាំគត់ ហើយសាកសពរបស់លោកនៅស្រស់ញញឹម ដូចមនុស្សដេកលក់ដូច្នោះដែរ។
ប្រទេសរុស្ស៊ីមានបច្ចេកទេសពិសេស ខាងអប់សាកសព និងកែសម្ផស្សប្ដូរមុខមាត់ និងរូបរាងមនុស្សទៅជាមនុស្សផ្សេង។ នេះក៏ដោយសារតែបច្ចេកទេសរក្សាទុកសាកសពរបស់គេមានបច្ចេកទេសពិសេស អាចរក្សាទុកសាកសពមិនឲ្យរលួយ ដោយសារគេបានសិក្សាអំពីមូលហេតុដែលនាំឲ្យសាកសពរលួយ ហើយគេរកវិធីទប់ទល់។ សាកសពលោកឡេនីន ត្រូវបានរក្សាទុកនៅក្នុងទូកញ្ចក់បិទជិត ហើយតម្កល់នៅវិមានតម្កល់សព ឬមតចេតិយ (Buried: Lenin’s Mausoleum) នៃទីក្រុងមូស្គូ។ខាងក្រោមនេះជាវិធីរក្សាទុកសាកសពបុគ្គលល្បីៗ ដែលស្លាប់រាប់សិបឆ្នាំហើយ ឲ្យនៅតែអាចរក្សាទ្រង់ទ្រាយដើម។
សាកសពចាប់ផ្ដើមប្រែប្រួលជាបណ្ដើរ តាំងពីវិនាទីដំបូងនៃការស្លាប់របស់មនុស្សណាម្នាក់។ នេះជាដំណាក់កាលដំបូង។ បេះដូងឈប់ដើរ – ឈាមឈប់រត់ក្នុងសរសៃឈាម – ស្បែកចាប់ផ្ដើមឡើងពណ៌ស្វាយ។ ប៉ុន្មានម៉ោងក្រោយមក សរសៃពួរចាប់ផ្ដើមឡើងរឹងកំព្រឹស ហើយបណ្ដាលឲ្យដៃជើង និងខ្លួនប្រាណសាកសពទាំងមូលឡើងរឹងស្ដូក។ ចលនការនៃការពុកផុយ (decomposition) គឺចាប់ផ្ដើមនៅពេលហ្នឹងឯង។
នៅក្នុងដំណាក់កាលនេះ កម្រិតប៉េហាស់ (pH) ចាប់ផ្ដើមប្រែប្រួលនៅក្នុងខ្លួនសាកសព ហើយបណ្ដាលឲ្យជញ្ជាំងកោសិការហែក។ កោសិកាបញ្ចេញអងហ្ស៊ីម (enzyme) រំលាយកោសិកាខ្លួនឯង។ ចំណែកពពួកបាក់តេរីនៅក្នុងសព៌ាង្គកាយសាកសពស្រូបយកឧស្ម័នអុកស៊ីហ្សែនអស់រលីង។
អាស្រ័យដោយសារគ្មានអុកស៊ីហ្សែនបន្ថែមចូលទៅក្នុងខ្លួនសាកសព បណ្ដាលឲ្យពពួកបាក់តេរីនៅក្នុងខ្លួនសាកសពងាប់អស់ ហើយពួកបាក់តេរីដែលរស់នៅខាងក្រៅ ក៏ជ្រៀតចូលទៅក្នុងសាកសព។គ្រឿងផ្សំសម្រាប់អប់សាកសពមេដឹកនាំល្បីៗតួយ៉ាងដូចជាឡេនីនជាដើម មានគ្រឿងផ្សំដូចតទៅ៖ ១- ទឹកសូលុយស្យុង (solution) សម្រាប់ត្រាំសាកសព និងងូតជម្រះសាកសព ២- សារធាតុហ្វ័ម៉ុល (formaldehyde) ៣- មេតាណុល។ បីមុខនេះជាវត្ថុធាតុចាំបាច់បំផុត។ វត្ថុធាតុដទៃទៀតដូចជា៖ សារធាតុហ្វេណុល (phenols) – ទឹកសាប – និងសារធាតុសម្រាប់រក្សាកម្រិតប៉េហាស (pH) នៅក្នុងទឹកឲ្យមានលំនឹង និងថ្នាំពណ៌សម្រាប់រក្សាពណ៌ស្បែកសាកសពឲ្យមានពណ៌ស្រស់ស្អាត កុំឲ្យស្លេកពេក។ទឹកសូលុយស្យុងនេះ ដើរតួជាប្រូតេអ៊ីនដែលស្រោបជុំវិញកោសិកា ហើយមានតួនាទីពីរយ៉ាង គឺកម្ចាត់ពពួកបាក់តេរី និងបម្លែងកោសិកាទាំងនោះ ឲ្យក្លាយជាសារធាតុដែលបាក់តេរីមិនត្រូវការស៊ី ឬមិនត្រូវការរស់នៅ។ គេត្រូវរក្សាសំណើមនៅក្នុងខ្លួនសាកសព និងបណ្ដុះសក់ថ្មីជាប្រចាំ ព្រោះសក់ចាស់បានជ្រុះអស់ហើយ។ ប៉ុន្តែសំណើមជាកន្លែងទាក់ទាញបាក់តេរីបំផុត ដូចនេះ គេត្រូវរកវិធីកម្ចាត់បាក់តេរី មួយដំណាក់កាលទៀត។ ដូចនេះ គេត្រូវរកវិធីរក្សាសំណើមផង និងកម្ចាត់បាក់តេរីផង។ ដូចជាក្នុងករណី សាកសពលោកឡេនីន – រៀងរាល់ពីរសប្ដាហ៍ គេយកសាកសពឡេនីនទៅលាងសម្អាត ដៃ និងផ្ទៃមុខ។
មួយឆ្នាំម្ដង មតចេតិយត្រូវបិទទ្វារមួយគ្រា មិនទទួលភ្ញៀវទៅគោរពសពឡេនីនទេ ដើម្បីលាងសម្អាតពេញមួយតួខ្លួន។ ក្រៅពីនោះ មានអ្នកជំនាញខាងផាត់ពណ៌លើផ្ទៃមុខ ដើម្បីឲ្យមានពន្លឺ និងពណ៌ស្រដៀងនឹងមនុស្សពិតៗ។ និយាយមួយម៉ាតដោយខ្លី ដើម្បីរក្សាទុកសាកសពឲ្យបានយូរអង្វែង គេត្រូវធ្វើយ៉ាងណាកម្ចាត់បាក់តេរីកុំឲ្យមានឱកាសបានរស់នៅលើខ្លួនសាកសព នោះគេអាចរក្សាទុកសពនោះយូរអង្វែង ដល់រាប់រយឆ្នាំ ឬលើសនេះក៏បាន៕
ប្រែសម្រួល ៖ អន សំអាង
ប្រភព៖ http://www.thebnews.com/